Tháp Ponagar - điểm du lịch văn hóa độc đáo tại thành phố biển Nha Trang

Tháp Ponagar còn gọi là núi Tháp Bà nơi cửa sông Cái, cách trung tâm thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, khoảng 2km về phía Bắc.

Tháp Bà Ponagar Nha Trang gắn liền với điểm du lịch Vương quốc Chăm Pa. Tại đây, du khách có thể khám phá những công trình kiến trúc tuyệt đẹp của thời kỳ Hindu giáo tại địa phương này.

Từ Ponagar trong tên gọi của điểm du lịch Tháp Bà Ponagar Nha Trang có nghĩa là “mẹ xứ sở” dịch theo tiếng Chăm. Truyền thuyết Tháp Bà Ponagar xuất phát từ khi công trình này được xây dựng vào khoảng thế kỷ VIII-XIII.

Kiến trúc tuyệt mỹ

Tháp Bà Ponagar là ngôi đền nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ cao khoảng 50m so với mực nước biển. Tổng thể kiến trúc của Ponagar gồm 3 tầng, đi từ dưới lên trên. Ở tầng thấp, ngang mặt đất bằng là ngôi tháp cổng mà nay không còn nữa. Từ đấy có những bậc thang bằng đá dẫn lên tầng giữa.

Ở tầng giữa gọi là Mandapa (tức là nhà khách, nhà tĩnh tâm) dành cho khách hành hương nghỉ ngơi, chuẩn bị lễ vật. Mandapa dài 20m, rộng 15m, gồm 4 hàng cột hình bát giác (bao gồm 10 cột lớn và 12 cột nhỏ). Trên thân các cột lớn có các lỗ mộng, khoét sâu vào thân cột, đối xứng ngang bằng với đỉnh của các cột nhỏ. Trên thân tháp còn có nhiều tượng và phù điêu bằng đất nung, trong đó có hình Po Nagar, thần Tenexa, các tiên nữ, các loài thú: nai, ngỗng vàng, sư tử...

Tầng trên cùng là nơi các ngọn tháp toạ lạc. Những ngôi tháp được xây dựng theo kiểu Chăm, gạch xây rất khít mạch, không nhìn thấy chất kết dính. Tháp thờ chính ở dãy trước khá lớn và cao khoảng 23m, là tháp Ponagar.

Tháp có 4 tầng, mỗi tầng đều có cửa, tượng thần và hình thú bằng đá. Bên trong là tượng nữ thần (cao 2,6m) tạc bằng đá hoa cương màu đen (trước đó là gỗ trầm hương, và xa hơn nữa là bằng vàng) ngồi trên bệ đá uy nghiêm hình đài sen, lưng tựa phiến đá lớn hình lá bồ đề. Đây là một kiệt tác về điêu khắc Chămpa, là sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật tượng tròn và chạm nổi.